Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι μια περίοδος μεταβολών για το σώμα της γυναίκας,τόσο σωματικών όσο και ορμονικών. Η ευτυχής μέλλουσα μητέρα έρχεται σε συνεχή επαφή με αρκετούς γιατρούς,και σε στενή σχέση με το γυναικολόγο της. Δεν θα πρέπει όμως να αμελεί και την φροντίδα της στοματικής κοιλότητας και η επικοινωνία με τον οδοντίατρο μπορεί να τη βοηθήσει να διατηρήσει υψηλά επίπεδα στοματικής υγιεινής.
Είναι ασφαλές να κάνετε οδοντιατρικό καθαρισμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Οι τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος και ο καθαρισμός των δοντιών, αν χρειάζεται, όχι μόνο επιτρέπονται αλλά συστήνονται για τις εγγύους. Οι ορμονικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνουν την φλεγμονώδη αντίδραση των ιστών στους τοπικούς αιτιολογικούς παράγοντες των νόσων των ούλων και του περιοδοντίου. Έτσι είναι πιθανό να υπάρξη μια έξαρση των συμπτωμάτων της ουλίτιδας ή της περιοδοντίτιδας. Τα ούλα έχουν την τάση να αιμορραγούν και να πρήζονται πιο εύκολα ενώ υπάρχει το ενδεχόμενο να εμφανιστεί και η λεγόμενη επουλίδα της κύησης, η οποία είναι μια διόγκωση που εμφανίζεται ανάμεσα σε δύο δόντια και αιμορραγεί εύκολα. Η αντιμετώπιση της είναι η χειρουργική αφαίρεση και δεν είναι κάτι ανησυχητικό.
Για τους παραπάνω λόγους έχει ιδιαίτερη σημασία να διατηρείται πολύ καλή στοματική υγιεινή και είναι απαραίτητος ο οδοντιατρικός έλεγχος ούτως ώστε να απομακρύνεται αποτελεσματικά η μικροβιακή πλάκα και να διατηρηθούν τα ούλα και το περιοδόντιο σε καλή κατάσταση.
Τι άλλες οδοντιατρικές εργασίες μπορούν να γίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Γενικώς, καλό είναι να μην υπάρχουν εστίες μόλυνσης στη στοματική κοιλότητα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Παρ’όλα αυτά, είναι προτιμότερο να αναβάλλονται για μετά το πέρας της εγκυμοσύνης όποιες οδοντιατρικές επεμβάσεις δεν θεωρούνται απολύτως απαραίτητες. Σε περίπτωση που κάποια οδοντιατρική εργασία πρέπει να γίνει πιο άμεσα, τότε το 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης θεωρείται το ιδανικό. Κατά τη διάρκεια του 3ου τριμήνου είναι αρκετά πιο κουραστικό για την έγκυο να παραμείνει ξαπλωμένη στην οδοντιατρική καρέκλα για αρκετή ώρα ενώ πιθανά να υπάρχει και το ενδεχόμενο κάποιου πρόωρου τοκετού.
Αισθητικές επεμβάσεις όπως η λεύκανση καλό είναι να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αν και οι κίνδυνοι αρνητικών επιπτώσεων στο έμβρυο δεν φαίνεται να είναι μεγάλοι. Η λεύκανση συγκεκριμένα θα πρέπει να αναβάλλεται για μετά από την περίοδο του θυλασμού. Από την άλλη μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητο να γίνει κάποια επείγουσα εξαγωγή ή ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) ιδιαίτερα αν υπάρχουν έντονα συμπτώματα.
Το 1ο τρίμηνο της κύησης θεωρείται το πιο κρίσιμο για τη διάπλαση του εμβρύου και για το λόγο αυτό συνήθως αποφεύγονται οι οδοντιατρικές επεμβάσεις, αν και δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει κίνδυνος για το έμβρυο όπως αναφέρει και η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εγκυμοσύνης (APA).
Σχετικά με τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην οδοντιατρική πράξη
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου και αυτό θα πρέπει να γίνεται πάντα σε συνεννόηση με τον γυναικολόγο. Όσον αφορά την τοπική αναισθησία, η λιδοκαΐνη που είναι το πιο κοινώς χρησιμοποιούμενο τοπικό αναισθητικό ανήκει στα φάρμακα Κατηγορίας Β που σημαίνει ότι είναι ασφαλές για το έμβρυο καθώς δεν περνά από τον πλακούντα. Γενικώς, καλό είναι να χρησιμοποιείται η μικρότερη δυνατή ποσότητα αναισθητικού η οποία όμως θα πρέπει να προσφέρει επαρκή αναισθησία ούτως ώστε η έγκυος να αισθάνεται άνετα κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής πράξης.
Όσον αφορά τα αντιβιοτικά που χορηγούνται από τον οδοντίατρο, τα περισσότερα από αυτά ανήκουν στην Κατηγορία Β και θεωρούνται ασφαλή. Τέτοια είναι οι πενικιλλίνη, αμοξυκιλλίνη (Amoxil) και η κλινδαμυκίνη (Dalacin C). Προσοχή, οι τετρακυκλίνες ανήκουν στην Κατηγορία D και δεν θα πρέπει να λαμβάνονται από εγκύους.
Προσοχή χρειάζεται η χρήση παυσίπονων χαπιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το παυσίπονο εκλογής φαίνεται να είναι η ακεταμινοφαίνη (Depon, Panadol) αλλά θα πρέπει να χρησιμοπείται σε μικρές δόσεις και μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο. Επιφυλάξεις υπάρχουν για τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη όπως η ιβουπροφαίνη (Algofren, Advil, Brufen, Nurofen) και καλό είναι να αποφεύγονται ιδιαίτερα κατά το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Το ίδιο ισχύει και για την ασπιρίνη.
Σαν γενικός κανόνας ισχύει ότι η χρήση φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να αποφεύγεται όσο είναι δυνατόν και για τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου θα πρέπει να υπάρχει επικοινωνία με τον γυναικολόγο.
Σχετικά με τις οδοντιατρικές ακτινογραφίες στις εγκύους
Όπως είναι αυτονόητο η λήψη ακτινογραφιών θα πρέπει να αναβάλλεται για μετά το πέρας της εγκυμοσύνης. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να ενημερώνετε τον οδοντίατρό σας σε περίπτωση που είστε έγκυες ή και για το ενδεχόμενο να είστε αν δεν το γνωρίζετε ακόμα.
Σε περίπτωση που κάποια επείγουσα οδοντιατρική ανάγκη απαιτεί τη λήψη κάποιας οδοντιατρικής ακτινογραφίας τότε αυτό μπορεί να γίνει κατά περίπτωση και με τη χρήση προστατευτική ποδιάς μολύβδου. Σύμφωνα με το Αμερικάνικο Κολέγιο Ραδιολογίας οι οδοντιατρικές ακτινογραφίες δεν έχουν δόση ακτινοβολίας ικανή να προκαλέσει ανεπιθύμητες συνέπειες στην ανάπτυξη του εμβρύου.
Έτσι, σύμφωνα και με την Αμερικάνικη Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ADA) και τo Αμερικάνικo Κονγκρέσο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) οι οδοντιατρικές ακτινογραφίες με τις κατάλληλες προφυλάξεις θεωρούνται ασφαλείς. Φυσικά αν ο ακτινογραφικός έλεγχος δεν θεωρείται απαραίτητος τότε καλό είναι να αναβάλλεται ιδιαίτερα κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης.
Συμβουλές σχετικά με την οδοντιατρική κατά την εγκυμοσύνη:
- Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, βουρτσίστε επιμελώς τα δόντια σας 2 φορές την ημέρα και μην ξεχνάτε το οδοντικό νήμα καθημερινά.
- Κανονίστε ραντεβού για οδοντιατρικό έλεγχο. Καλές περίοδοι για επίσκεψη στον οδοντίατρο θεωρούνται η αρχή του 2ου και του 3ου τριμήνου της κύησης.
- Ενημερώστε τον οδοντίατρο για την εγκυμοσύνη σας.
- Αναβάλλεται όποια οδοντιατρική επέμβαση δεν θεωρείται επείγουσα μέχρι την αρχή του 2ου τριμήνου της κύησης ή για μετά το πέρας της κύησης αν είναι δυνατόν.
- Φροντίστε να κάθεστε άνετα στην οδοντιατρική καρέκλα. Χρησιμοποιείστε ένα μαξιλάρι αν χρειάζεται και βρείτε μία στάση που είναι άνετη για εσάς και το έμβρυο. Μην σταυρώνετε τα πόδια σας για να διευκολύνεται την κυκλοφορία του αίματος.
- Ζητείστε την αγαπημένη σας μουσική ή χρησιμοποιείστε ακουστικά. Γενικώς φροντίστε να κρατάτε τα επίπεδα στρες στο χαμηλότερο δυνατόν.
