Η οδοντόβουρτσα είναι το όπλο μας στη μάχη με τα μικρόβια της στοματικής κοιλότητας. Γνωρίζουμε όμως πως να φροντίζουμε την οδοντόβουρτσά μας και να τη διατηρούμε σε καλη κατάσταση;
Η καλή στοματική υγιεινή είναι το βασικό μέτρο πρόληψης των προβλημάτων στα δόντια και στα ούλα μας που προκαλούνται από την οδοντική μικροβιακή πλάκα. Η απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας γίνεται με το μηχανικό καθαρισμό των δοντιών με τη χρήση της οδοντόβουρτσας και του οδοντικού νήματος (ή με τα μεσοδόντια βουρτσάκια). Τα στοματικά διαλύματα είναι συμπληρωματικά μέσα στοματικής υγιεινης και λειτουργούν μόνον επιβοηθητικά. Φυσικά είναι απαραίτητη η χρήση της σωστής τεχνικής βουρτσίσματος, η επιλογή της κατάλληλης οδοντόβουρτσας και η σωστή χρήση της.
Η Αμερικανική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ADA) συστήνει την αλλαγή της παλιάς μας οδοντόβουρτσας μετά από 3-4 μήνες χρήσης ή νωρίτερα αν οι τρίχες της οδοντόβουρτσας φαίνονται πολύ φθαρμένες. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι παθογόνα μικρόβια που υπάρχουν στη στοματική μας κοιλότητα μπορούν να μεταφερθούν και να αναπτυχθούν στην οδοντόβουρτσα μας. Επιπλέον μικρόβια μπορούν να μεταφερθούν στην οδοντόβουρτσά μας και από το χώρο στον οποίο την αποθηκεύουμε.
Δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή κλινικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι τα μικρόβια που αναπτύσσονται στην οδοντόβουρτσα μας μπορούν να προκαλέσουν κάποιο στοματικό ή συστηματικό νόσημα. Παρ’όλα αυτά είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να τηρούμε τους εξής βασικούς κανόνες καθαριότητας και υγιεινής:
Χρειάζεται προσεκτικό ξέπλυμα της οδοντόβουρτσας, προκειμένου να απομακρυνθούν υπολλείματα τροφών και μικρόβια από την επιφάνειά της. Στη συνέχεια την ακουμπάμε σε όρθια θέση αν είναι δυνατόν σε καθαρό περιβάλλον για να στεγνώσει. Καλό είναι να απόφεύγεται η επαφή της με άλλες οδοντόβουρτσες για να αποφευχθεί η μεταφορά μικροβίων.
Το υγρό περιβάλλον που δημιουργείται σε ένα κλειστό αποθηκευτικό χώρο μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη μικροβίων. Καλό είναι να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε τα κουτάκια για την κεφαλή της οδοντόβουρτσας καθημερινά. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο κατά τη μεταφορά της οδοντόβουρτσας (π.χ. σε ένα ταξίδι) και μόνον αφού έχει στεγνώσει.
Οι ίνες της οδοντόβουρτσας φθείρονται με την καθημερινή χρήση στο βούρτσισμα και μετά από κάποιο διάστημα δεν προσφέρουν πλέον επαρκή καθαρισμό των δοντιών από την μικροβιακή πλάκα. Όταν οι ίνες της οδοντόβουρτσας έχουν εμφανώς στραβώσει και φθαρεί τότε είναι η ώρα να αγοράσουμε μία καινούρια οδοντόβουρτσα.
Καλό είναι άτομα που είναι ευπαθή σε λοιμώξεις (όπως άτομα σε ανοσοκαταστολή ή χημειοθεραπεία) να αλλάζουν την οδοντόβουρτσά τους ίσως και συχνότερα.
Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μετάδωσης μικροβίων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται από άτομα που πάσχουν από μεταδοτικές ασθένειες ή έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Έχουν προταθεί πολλές μέθοδοι καθαρισμού για οδοντόβουρτσες αλλά τα κλινικά δεδομένα που επιβεβαιώνουν τη χρησιμότητα τους είναι λίγα. Η χρήση διαφόρων αντιμικροβιακών ή απολυμαντικών διαλυμάτων δεν έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει κάποιο θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα στην στοματική αλλά και τη γενικότερη υγεία μας. Παρ’όλα αυτά η χρήση ενός κατάλληλου αντιμικροβιακού διαλύματος όπως η χλωρεξιδίνη πιθανά να μειώνει το μικροβιακό φορτίο. Θα πρέπει να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση συσκευών όπως το πλυντήριο πιάτων ή ο φούρνος μικροκυμάτων για τον καθαρισμό της οδοντόβουρτσας καθώς δεν γνωρίζουμε αν το υλικό της οδοντόβουρτσας πληρεί της προδιαγραφές του κατασκευαστή.
Κάποιες καινούριες συσκευές χρησιμοποιούν υπεριώδη ακτινοβολία και οι κατασκευαστές τους υποστηρίζουν ότι σκοτώνουν το 99,9% των μικροβίων. Γενικώς σαν καταναλωτές θα πρέπει να επιλέγουμε προϊόντα ελεγμένα και να προσέχουμε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ζητάμε και τη συμβουλή του οδοντιάτρου μας.
